Verdant Bioscience - Een nieuwe stap naar duurzamere en productievere palmolie

Verslag door Patrick Millecam van de reis naar Indonesië georganiseerd door SIPEF van 20 september tot 4 oktober 2025, meer specifiek van het bezoek aan Verdant Bioscience.

‍

1.  Wat is Verdant Bioscience en wie zit erachter?

Verdant Bioscience (VBS) is een onderzoeksbedrijf uit Singapore dat gespecialiseerd is in het ontwikkelen van nieuwe types oliepalmzaden die meer olie opleveren per hectare.
Twee Belgische bedrijven, SIPEF en Ackermans & van Haaren (AvH), zijn de hoofd­aandeelhouders van Verdant. Samen bezitten ze zo’n 80% van het bedrijf (SIPEF 38%, AvH 42%).

Verdant werd in 2013 opgericht met één grote ambitie: de oliepalmplant (Elaeis guineensis) productiever, gezonder en duurzamer maken – niet door genetische manipulatie, maar door klassieke veredeling (het gericht kruisen van ouderplanten).

Het einddoel is om tegen 2029 de eerste F1-hybride oliepalmzaden op de markt te brengen. Zulke hybriden bestaan al decennialang in andere gewassenzoals maïs en tomaten en hebben daar geleid tot enorme opbrengststijgingen. Zie grafiek voor hybride mais, evolutie in de opbrengst (in bushels per acre).

2. Wat zijn F1-hybrides ?

Verdant ontwikkeltF1-hybride oliepalmrassen door twee (bijna) volledig homozygote ouderlijnen tekruisen, verkregen via geavanceerde veredeling, weefselkweek endouble-haploid-technologie¹. Dat levert genetisch uniforme zaden op met hoger opbrengstpotentieel en meervoorspelbaarheid in de teelt.

Een F1-hybride is een eerste generatie kruising tussen twee zorgvuldig geselecteerde ouderplanten. Doordat die ouders genetisch sterk van elkaar verschillen, ontstaat bij hun nakomelingen een natuurlijk fenomeen dat men “hybridekracht” noemt: de planten groeien beter, zijn uniformer en brengen meer op.

Bij oliepalmen is dat veel moeilijker dan bij maïs. De oliepalm draagt pas na 2 à 3 jaar de eerste trossen. Het beoordelen van nieuweF1-lijnen vergt tijd: naast de maximale opbrengst moeten ook bepaalde karakteristieken worden gemeten, zoals olierendement, vruchtgrootte, groeisnelheid, stamhoogte, ziektebestendigheid en oliekwaliteit. Omdat de palmzijn piek pas rond jaar 8–10 bereikt, is meerjarige data nodig om de resultaten betrouwbaar te valideren.

Verdant Bioscience gebruikt daarom moderne veredelingstechnieken zoals “double haploïden” – een methode om sneller zuivere ouderlijnen te maken, zonder genetische manipulatie.

Het resultaat zijn ouderplanten met stabiele eigenschappen, die vervolgensmet elkaar worden gekruist om de ideale F1-nakomelingen te krijgen: palmen die meer olie produceren, beter bestand zijn tegen ziekten en beter omgaan met droogte of arme bodems.

_{1 (*) Een haploïde plant bevat maar één set chromosomen (n) — dus de helft van het normale aantal. Zulke planten kunnen worden verkregen uit: stuifmeelcellen (microsporen), eicellen (megasporemoeder) of via androgenese / gynogenese in het laboratorium. Omdat haploïde planten onstabiel en steriel zijn, worden hun chromosomen kunstmatig verdubbeld. Het resultaat is een double haploid (2n) — een plant met twee identieke sets chromosomen, dus volledig homozygoot.}

3. Wat betekenen die F1-hybriden concreet qua opbrengst?

De olie-opbrengst per hectare hangt sterk af van de kwaliteit van het plantmateriaal. Volgens de studies van Verdant geldt vandaag grofweg het volgende:

De 9 ton per hectare kan bereikt worden op zeer gunstige locaties, op commerciële schaal kan dit wat minder opbrengst zijn. Verdant verwacht dat haar nieuwe F1-zaden nog een merkelijk hogere opbrengst zullen genereren (tot 50% of meer). Op langere termijn (> 10 jaar)zou dit zelfs tot drie keer meer olie per hectare kunnen opleveren dan de huidige generatie oliepalmzaden.
Dat betekent meer productie op dezelfde oppervlakte – dus geen nood aan bijkomende ontbossing of nieuwe plantages.

Daarnaast leveren die hogere opbrengsten ook lagere productiekosten per tonolie op, wat SIPEF helpt om winstgevender te worden, zelfs bij schommelende marktprijzen.

De F1 hybride zaden zullen niet direct 15 ton palmproduct (palmolie +palmpitolie) per hectare opleveren. Het onderzoek zit nog in een vroege fase.De eerste resultaten zijn veelbelovend, maar het management wil toch ook denodige voorzichtigheid aan de dag leggen. Bovendien zullen de bestaandeplantages à rato van 4% per jaar herplant worden met deze nieuwe hoogrentendezaden, wat dus maar heel geleidelijk in de productiecijfers zal tot uitingkomen.

4. Weerstand tegen ziekten – de strijd tegen Ganoderma

Een van de grootste vijanden van de oliepalm is de Ganoderma-schimmel. Die tast de stam en de wortels aan, waardoor bomen afsterven en de opbrengsten zwaar terugvallen, zeker bij heraanplantingen. Verdant heeft daarom in haar onderzoek een apart luik dat zich richt op ziekteresistentie.

Elk nieuw kruisingstype wordt eerst in het laboratorium getest opgevoeligheid voor Ganoderma, droogte en voedingstekorten.
De beste kruisingen worden daarna in velden geplant met hoge ziekte­druk, om tezien welke genetische combinaties het meest tolerant zijn.

Alleen de hybriden die goed blijven presteren onder die moeilijke omstandigheden worden verder ontwikkeld. Het doel is om commercieel plantmateriaal aan te bieden dat duidelijk minderuitval vertoont na heraanplanting en dus een groot economisch voordeel biedt voorde planters.

5. Gezonde bodems als basis voor gezonde opbrengst

Hogere opbrengst is alleen vol te houden als ook de bodem in goede conditie blijft. Daarom besteedt Verdant ook veel aandacht aan duurzame landbouwpraktijken die de bodem herstellen in plaats van deze uit te putten. Hun programma’s omvatten onder meer:

• Slim bemesten: via analyses van bladeren en bodems bepaalt men precies welkevoedingstoffen de plant nodig heeft. Zo wordt verspilling vermeden en worden demestkosten – vaak meer dan 50% van de “veld”-kosten – verlaagd.
• Gebruik van biochar: dat is een soort houtskool gemaakt uit plantenresten,die de bodem helpt om vocht en voedingsstoffen beter vast te houden.
• Compost en natuurlijke stikstofbinders: door gewassen te telen die stikstof vastleggen (zoalsvlinderbloemigen) en organisch materiaal terug te brengen in de bodem, blijfthet bodemleven actief en gezond.
• Beheersen van erosie en waterhuishouding: Verdant meet hoe goed water in de bodem dringt en pastafwateringssystemen aan om modder- en voedingsverlies te voorkomen.
• Zachte gewasbescherming: men gebruikt vooral natuurlijke vijanden (zoals nuttige insecten) tegen plagen en enkel chemische middelen als het echt niet anders kan.

Deze aanpak zorgt voor duurzame productiviteit: niet alleen nu hoge opbrengst, maar ook binnen een tiental jaren.

6. De rol van de laboratoria en onderzoekslocaties

Verdant heeft in Indonesië een eigen onderzoeks- en zaadproductiecentrum. Daar testen wetenschappers honderden kruisingen tegelijk, elk met hun specifieke eigenschappen. Ze beschikken ook over een tissueculture-laboratorium, waar ze op gecontroleerde manier plantjes kunnen vermeerderen uit kleine stukjes van eenouderplant.

Zo kunnen ze honderdduizenden genetisch identieke plantjes produceren, wat essentieel is om voldoende F1-zaad te leveren zodra de commerciële fase van start gaat. Het hele proces – van kruising tot bruikbaar plantje – duurt ongeveer drie tot vier jaar. Vervolgens met men de F1 hybride zaden nog testen in het veld wat ook minimaal 7 jaar aan data vereist, om commercieel deze zaden te kunnenverkopen.

7. De planning en tijdslijn

De ontwikkeling van zulke zaden vraagt tijd en veel geduld:

1.      2013–2020: oprichting en basisonderzoek.

2.     2021–2024: eerste testvelden met tientallen F1-kruisingen; de eerste resultaten zien er veelbelovend uit.

3.     2025–2028: verfijnen van deselectie; productie­capaciteit uitbreiden.

4.    Vanaf 2029: commerciële lanceringvan de eerste F1-hybriden.

5.     2030 en verder: grootschalige heraanplant met F1’s; opbrengst per hectare stijgt geleidelijk naarmate meer plantages overschakelen.

Het is dus een meerjarige strategie, maar met potentieel blijvend hogere rendementen en een lagere milieu-impact.

8. Waarom dit belangrijk isvoor SIPEF en AvH – én voor het milieu

De samenwerking met Verdant is voor SIPEF en AvH zowel een economische als ecologische investering.

Economisch:

• Hogere opbrengsten betekenen meer olie zonder extra land.
• Lagere kosten per ton olie verbeteren de winstgevendheid.
• Betere genetica maakt de productie stabieler, ook bij moeilijke     weersomstandigheden.

Ecologisch

• Door meer te produceren op bestaande plantages hoeft men geen bossen te kappen.
• Gezondere bodems en minder chemische middelen beschermen de biodiversiteit en de waterkwaliteit.
• Verdant past volledig in het streven naar “meer met minder” – meer voedsel en energiegewassen met minder druk op het milieu.

9. Wat kunnen we de komende jaren verwachten?

• Verdant blijft elk jaar nieuwe kruisingen testen, ook op de SIPEF-plantages.
• De eerste commerciële F1-zaden komen vanaf 2029 beschikbaar, met prioriteit voor de aandeelhouders.
• Naarmate meer palmen van het nieuwe type worden geplant, zullen de opbrengsten per hectare zichtbaar stijgen. De herplanting zal geleidelijk aan gebeuren op basis van een herplantingsschema. Daar waar de F1 hybride worden aangeplant is de verwachting dat men stap voor stap een verbetering gaat zien naar een     maximaal potentieel op den duur.

Op die manier kan SIPEF in de toekomst dezelfde hoeveelheid olie produceren op minder land, en tegelijk bijdragen aan een meer duurzame palmoliesector.

10. Samengevat

• Verdant Bioscience ontwikkelt nieuwe oliepalmzaden die veel meer olie opleveren en minder gevoelig zijn voor ziekten.
• Het project is niet genetisch gemodificeerd, maar gebaseerd op slim kruisen en selecteren.
• SIPEF en AvH zijn hoofdaandeelhouders en zullen als eersten profiteren van de nieuwe zaden.
• Verwachte opbrengst: van ongeveer 6 tot 8 ton ruwe palmolie. Tellen we daar ook de palmpitolie bij, dan zal dit 8 tot 10 ton “palm”-product kunnen oplopen. Op heel lange termijn, als alle bestaande arealen herplant zijn kan de opbrengst per hectare nog merkelijk toenemen.
• Verdant werkt tegelijk aan gezonde bodems, milieuvriendelijke plaagbestrijding en efficiënt gebruik van meststoffen.
• De eerste commerciële zaden worden verwacht in 2029.
• Het is een lange termijnproject, maar met een enorme meerwaarde voor landbouw, milieu en investeerders.